Lễ mừng cơm mới độc đáo của người La Chí

Lễ mừng cơm mới là một lễ hội quan trọng trong đời sống sản xuất của nhiều dân tộc miền núi phía Bắc. Trong đó có người La Chí. Vậy mục đích mà người dân nơi đây tổ chức lễ hội để làm gì? Và cách thức tổ chức lễ hội này ra sao.  Hãy cùng đi tìm lời giải đáp trong bài viết này nhé!

Ý nghĩa của lễ mừng cơm mới

Lễ mừng cơm mới được coi là lễ hội có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống sản xuất của người La Chí. Lễ hội này được tổ chức nhằm mục đích tạ ơn tổ tiên đã giúp đỡ gia đình có vụ mùa bội thu trong năm trước. Và tiếp tục cầu mong cho vụ mùa tới gặp nhiều thuận lợi, may mắn. Dù đã trải qua nhiều thế hệ, và đến ngày nay, đời sống có nhiều thay đổi, nhưng tập tục này vẫn được người La Chí giữ nguyên.

Lễ mừng cơm mới diễn ra vào thời điểm nào?

Hàng năm, vào khoảng thời gian mà những nương lúa hè thu bắt chín rộ thì cũng là thời điểm dân tộc La Chí khởi động lễ hội. Đồng bào dân tộc La Chí ở thôn Na Léng, xã Bản Phùng, huyện Hoàng Su Phì, tỉnh Hà Giang lại tưng bừng làm lễ ăn mừng cơm mới.

Bà Vàng Thị Chủng, một người cao tuổi trong thôn Na Léng xã Bản Phùng cho biết: Lễ cúng cơm mới của người La Chí đã có từ lâu lắm. Từ mấy trăm đời nay, hàng năm, cứ đến mùa lúa chín, tất cả các nhà đều tổ chức lễ mừng cơm mới. Chỉ khi nào đã làm xong lễ cúng, người dân trong bản mới được ăn cơm gạo mới. Nếu chưa làm thì chưa ai được ăn. Vào khoảng đầu tháng 9 âm lịch, khi những bông lúa ngoài đồng bắt đầu chín vàng, người cao tuổi và có uy tín nhất trong xã sẽ chọn một ngày tốt. Sau đó sẽ thông báo với bà con trong xã chuẩn bị sắm sửa lễ vật.

Chuẩn bị cho lễ mừng cơm mới

Để chuẩn bị cho lễ cúng mừng cơm mới, các gia đình chuẩn bị đầy đủ mâm lễ. Đó là những sản vật mà bà con thường dùng hàng ngày. Chẳng hạn như có thịt, cá, chim, chuột, nhộng ong, rượu, tiền, vàng mã… Đặc biệt, trong lễ phải có cơm nếp, cơm tẻ là cơm mới vừa được gặt ở ruộng, nương về. Bên cạnh đó, củ gừng cũng là một thứ không thể thiếu trong mâm lễ. Bởi theo quan niệm của người La Chí, củ gừng được coi như là vật nối liền giữa âm và dương. Chính vì thế mà nó là vật không thể thiếu được trong lễ cúng của người La Chí.

Các hoạt động trong lễ mừng cơm mới

Khi các món ăn chế biến xong, chủ nhà bày lễ vật lên một chiếc mâm. Sau đó đem mâm đặt trước bàn thờ tổ tiên, rót rượu và khấn mời thần linh. Tổ tiên về ăn cơm mới, chứng kiến lòng thành, phù hộ cho gia đình mạnh khỏe. Phù hộ sản xuất được nhiều lúa gạo. Phù hộ con cháu được thóc đầy nhà, lợn bò đầy sân. Và cầu mong những mùa tới sẽ được nhiều may mắn, thuận lợi.

Sau khi các nghi lễ được cúng lễ xong, cả gia đình quây quần dọn cơm ăn. Mỗi người trong gia đình nắm một nắm cơm nhỏ kèm một con cá vào và ăn để lấy lộc. Rồi mời bà con hàng xóm cùng nếm cơm mới.

Trong ngày lễ, thanh niên nam nữ trong bản thường tổ chức nhiều trò chơi. Chẳng hạn như ném còn, đu đôi nam nữ, thi hát giao duyên, hát đối đáp… Các em nhỏ thì chơi các trò chơi bập bênh.

Lễ cơm mới là một nét văn hóa truyền thống mang tính nhân văn sâu sắc. Đây là dịp để người thân trong gia đình, làng xóm hội ngộ, chung vui. Cũng là dịp để chia sẻ với nhau việc làm ăn, gia đình và thắt chặt thêm tình đoàn kết…

Nguồn: nslide.com